Cách làm gối thuốc chữa bệnh

Gối thuốc là loại gối có ruột làm bằng các loại thảo dược như: hoa cúc, bạch chỉ, lô hội... khác với gối thông thường chúng ta vẫn gặp hàng ngày là loại gối có ruột hay độn bông gòn, vỏ đỗ, mút... Theo Đông y, gối thuốc không những giúp chúng ta có một giấc ngủ ngon mà còn có khả năng phòng và chữa bệnh.

Tìm hiểu về lịch sử gối thuốc

Cho thuốc vào trong gối để gối đầu là một cách phòng chữa bệnh độc đáo của Đông y. Gần 3.000 năm trước, các đạo sĩ Trung Quốc đã biết chế tạo những chiếc gối có tác dụng dưỡng sinh, gọi là dược chẩm. Việc chọn thuốc cho vào gối tùy thuộc vào mục đích chữa bệnh. Ví dụ, người suy nhược thần kinh, khó ngủ nên dùng bã chè; người can dương, hỏa vượng nên dùng vỏ đậu xanh.

Tương truyền, có lần Hán Vũ đế gặp một ông lão râu tóc bạc phơ mà dáng vóc tráng kiện như trai trẻ, ngỡ là đạo nhân có phép thuật, bèn hỏi về phép dưỡng sinh. Ông lão thưa: “Thần năm nay 120 tuổi; lúc 85 tuổi thì tóc răng rụng hết, suy nhược, sắp chết. Một hôm, có vị đạo sĩ đi qua dạy cho cách nghiền bạch truật thành bột rồi cho vào gối để nằm ngủ, lại chỉ ăn bột bạch truật chứ không dùng thức khác. Thần làm theo, qua 100 ngày trở nên khỏe mạnh, mắt sáng tai thính, tóc răng mọc lại, da dẻ hồng hào”. Hán Vũ đế nghe xong liền sai ghi lại lời ông cụ để truyền cho mọi người làm theo.

Tuy có nhiều chi tiết khó tin nhưng câu chuyện trên cho thấy, người Trung Quốc đã sớm biết đến tầm quan trọng của chiếc gối đối với sức khỏe; và việc dồn các loại thuốc thích hợp vào gối sẽ có nhiều tác dụng tốt.

Tác dụng của gối thuốc được phát huy với bệnh ở phần đầu – cổ – vai là chính. Nhưng nó vẫn tác động lên toàn thân vì cơ thể là một thể thống nhất, và tạo điều kiện cải thiện sức khỏe trong việc điều trị bệnh của các chức phận khác. Bệnh nào gối ấy. Gối thuốc thường được dùng nhiều nhất trong chữa mất ngủ.

Một số loại gối thuốc thông dụng

- Gối thông thảo: thông thảo khô lượng vừa đủ để làm gối, thái thành sợi nhỏ, thiên ma 50g, độn làm gối. Tác dụng: chữa âm hư, can dương vượng gây cao huyết áp, nhức đầu chóng mặt, hoa mắt, suy nhược thần kinh.

- Gối hoa cúc: hoa cúc phơi khô trong râm độn làm gối. Hoa cúc tính lạnh, thanh nhiệt làm hạ hỏa bốc lên đầu gáy nhức đầu, đỏ mắt, cao huyết áp, ngủ trằn trọc. Làm gối cho trẻ có tác dụng làm mát đầu, ổn định thần kinh, sáng mắt.

- Gối nhân trần, hoa nhài: nhân trần, hoa nhài, bỏ vào gối, nơi tiếp xúc với đầu. Gối chữa các chứng mất ngủ, ngủ thường gặp ác mộng.

- Gối bằng vỏ hạt đậu xanh: vỏ đậu phơi khô độn gối làm mát đầu, ngủ yên, thần kinh êm dịu, hạ huyết áp, bốc hỏa, nhức đầu, làm sáng mắt tĩnh tai.

- Gối lá dâu, kinh giới: lá dâu và kinh giới dồn vào gối. Có tác dụng trị các chứng chóng mặt, nhức đầu.

- Gối bã trà: bã trà, phơi khô cho vào gối. Có tác dụng trừ phiền, chữa suy nhược thần kinh, ngủ kém.

- Gối tinh dầu: lấy một lượng tinh dầu dứa hoặc chanh hoặc, bưởi… ướp vào mặt trong gối, cho cảm giác dễ chịu khi ngủ.

- Gối ngô thù du: ngô thù du khô cho vào gối. Giúp chữa các chứng bệnh do bị lạnh, dẫn đến đau đầu, cổ, vai, gáy. Trước khi gối đầu phải hơ nóng gối.

- Gối thạch xương bồ: thạch xương bồ phơi khô cho vào gối. Giúp an thần, trừ đàm, dùng cho người mất ngủ, hay quên, chóng mặt, mộng mị, tức ngực.

- Gối lô hội, bạch chỉ, hoa cúc: lô hội (nha đam) 200g, hoa cúc 750g, bạch chỉ 200g, tất cả nghiền nhỏ, cho vào túi vải rồi độn gối. Tác dụng: chữa tắc mạch máu não. Gối đầu lâu sẽ giảm hoặc hết bệnh.

- Gối độn bạch chỉ, lá hồng: bạch chỉ 200g, hoa cúc 750g, lá hồng tứ hồng 150g, độn làm gối. Tác dụng: trị tăng huyết áp, đau đầu, xơ cứng động mạch.

- Gối độn 4 vị thuốc bắc: quy bản (mai rùa), long cốt, viễn chí, thạch xương bồ, lượng bằng nhau độn làm gối. Tác dụng: trị tâm hay sợ, hồi hộp bất an, trấn tĩnh thần kinh, nâng cao khả năng miễn dịch, tăng trí nhớ, chữa chứng kinh giản, ra mồ hôi trộm, ngủ mơ màng mộng mị, đầu váng mắt hoa, thông các khiếu, sáng mắt thính tai.

- Gối bạc hà hoắc hương: bạc hà, hoắc hương khô lượng bằng nhau độn làm gối có mùi thơm giúp dễ ngủ.

- Gối độn viễn chí, hoa cúc, bạch chỉ: viễn chí 150g, bạch chỉ 200g, hoa cúc 750g độn làm gối. Tác dụng: an thần, ích trí, trị mất ngủ, trí nhớ giảm sút, hay giật mình, đau đầu, hay quên.

- Gối phòng, chữa chảy máu não: hoa cúc 750g, bạch chỉ 200g, lá hồng tứ hồng 150g, cành dâu (dùng nhánh nhỏ phơi trong mát cho khô) 150g, cho tất cả vào túi vải độn gối, nằm lâu sẽ khỏi bệnh.

Lưu ý khi làm và sử dụng gối thuốc

- Gối thuốc có ưu điểm dễ làm và khá rẻ tiền nhưng đổi lại công hiệu chữa bệnh chậm, phải kéo dài thời gian khá lâu.

- Yêu cầu dược liệu phải mới chế biến, khô sạch, cỡ nhỏ hoặc tán bột cho gối được êm. Trước khi gối đầu nằm, nên vỗ đập nhẹ cho gối xốp mềm.

- Thuốc phải được kiểm tra thường xuyên từ bên ngoài hoặc trong, đảm bảo tơi xốp, không bị ẩm mốc, vón cục và vẫn còn mùi thơm. Nếu có tình trạng giảm chất lượng thì phải thay thuốc mới.

- Thuốc cho vào ruột gối có phéc-mơ-tuya kéo kín (nếu khâu kín sẽ trở ngại khi cần thay thuốc) rồi cho vào áo gối. Vỏ gối nên luôn giữ sạch sẽ, thường xuyên ngâm giặt.

- Ruột và áo gối phải là loại vải bông mỏng thưa để thoáng. Không dùng loại nylon kín bí. Gối thường có khối hình chữ nhật dài khoảng 40 cm và rộng từ 20 cm trở lên, chiều cao khoảng 10-15 cm. Nếu nằm nghiêng sang một bên thì chiều cao của vai là chiều cao của gối.

- Về mùa mưa lạnh, ẩm thấp, gối thường bị ảnh hưởng bởi thời tiết nên cần làm khô ấm lên bằng cách hằng ngày hong nơi khô gió, nếu cần thì sấy. Trước khi gối, nên vỗ đập nhẹ cho gối xốp mềm.

Lời kết

Một số người mẫn cảm khi dùng gối thuốc bị ngứa, nổi mẩn vai gáy... hoặc khó ngủ hơn. Khi đó nên ngừng dùng gối thuốc, hoặc thay dược liệu khác thích hợp hơn, dịu hơn. Thường gối vỏ đậu xanh hay vỏ đậu đen (thanh nhiệt, dùng cho người hay bốc hỏa) là an toàn hơn cả. Chú ý đãi sạch vỏ, chỉ lấy vỏ chứ không lấy phần cám dưới vỏ).

Để phát huy tác dụng của gối thuốc, nên chọn kích cỡ thích hợp từng người (tuổi, tư thế quen nằm), kiểu dáng gối theo thị hiếu (kiểu cách, màu sắc, hoa văn), nên chọn loại mềm dịu. Không dùng gối to, cao quá, thêu dày, màu chói.