Vì sao tổ yến huyết có màu đỏ?

Yến sào là một trong các thực phẩm – dược phẩm quý đem lại công dụng cho người bệnh. Đồng thời, các thành phần dinh dưỡng trong yến sào giàu dinh dưỡng hỗ trợ điều trị các chứng suy nhược cơ thể, tinh thần bất ổn, he hen, lao, ….Hiện nay trên thị trường có nhiều loại yến sào khác nhau.

Xét theo hình thức sản phẩm, cụ thể theo màu sắc tổ yến, yến sào có thể chia thành 3 loại cơ bản là tổ yến trắng, tổ yến hồng và tổ yến huyết. Nhiều người tiêu dùng thắc mắc, vì sao yến huyết có màu đỏ, dưới đây là lý giải từ các nhà khoa học.

Tổ yến huyết là gì? Yến huyết đảo là gì?

Như vậy, tổng sản lượng của yến hồng và yến huyết chỉ 10%. Điều này chứng tỏ, việc khai thác yến huyết là vô cùng khó khăn, thậm chí, mỗi năm chỉ cho phép một lần khai thác. Do đó, chưa kể tới giá trị dinh dưỡng, giá trị kinh tế của yến huyết đã vô cùng cao.

Nghiên cứu kĩ hơn về thành phần đạm cho thấy tổ yến không có các loại protein, axit alginic của rong tảo. Tuy nhiên, yến sào cũng không có chứa các hồng cầu và những phức chất hem của huyết mà chứa khá nhiều sắt. Khi cơ thể có đủ sắt, sẽ mang lại những lợi ích về công dụng hiệu quả.

Yến huyết vì thế cũng không phải được tạo ra do máu của chim yến mà là do thành phần sắt của đá trong các hang động tạo nên. Vì thế, so với yến trắng, yến hồng, lượng sắt của yếu huyết cao hơn nhiều. Cũng bởi lý do này mà giá yến huyết cao hơn nhiều so với giá của yến trắng và chất lượng dinh dưỡng của loại tổ yến này cũng cao hơn rất nhiều so với những loại tổ yến cùng loại.

Tổ yến huyết được hình thành như thế nào? Vì sao có yến huyết?

Cũng như tên gọi, yến huyết là loại tổ yến có màu đỏ, được xem là có giá trị cao nhất và tốt nhất trong số các loại yến. Tùy từng khu vực khai thác từ đảo hoặc tại nhà mà yến huyết sẽ có màu đỏ rực đến màu đỏ nhạt.

Yến huyết đảo là những tổ yến được thu hoạch ngay trên đảo ngoài biển. Tại những đảo này, yến sẽ làm tổ trong hang động, tổ treo lơ lửng trong hang nên rất khó để thu hoạch. Ở Việt Nam, yến huyết đảo Khánh Hòa là đơn vị duy nhất được Nhà nước cấp phép quản lý và cho phép thu hoạch nên giá yến huyết Khánh Hòa thường cao hơn giá yến huyết tại các khu vực khác.

Tại sao giá trị của tổ yến huyết lại cao nhất?

Theo các nhà cung cấp và phân phối các sản phẩm tổ yến hiện nay, các sản phẩm yến tố được chia làm 3 loại chính và cơ bản nhất: tổ yến tắng, tổ yến hồng và giá trị cao nhất là tổ yến huyết. Trong đó, thông dụng nhất vẫn là yến trắng( bạch yến) chiếm tới 90% thị trường và được thu hoạch mỗi năm lên tới 3-4 lần nên có giá khá phải chăng.

Tổ yến huyết tại đảo được hình thành từ máu chim yến hay do môi trường?

Qua những nghiên cứu bằng các tài liệu của nước ngoài thì sự hình thành tổ yến huyết là một “ giai thoại” có thật. Và số lượng cũng không nhiều đến mức đâu đâu bạn cũng có thể tìm mua được tổ yến huyết hoặc như những lời quảng cáo trên thị trường.

Yến huyết lần đầu tiên được tìm thấy trong các hang động tự nhiên từ các nước chủ yếu nằm ở khu vực Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam, Malaysia, Thái Lan, Indonesia. Một số nói rằng các chim yến trộn nước bọt và máu của nó khi xây tổ, một số ý kiến khác nói rằng do chim yến bị già yếu nên yến làm việc quá sức khi bị nôn ra máu trong quá trình xây tổ.

Thực tế là máu khi cứng màu đen, và nếu yến huyết có chất lượng tốt là do máu của chim yến trong đó thì có lẽ sử dụng máu chim yến tốt hơn là tổ yến huyết chăng?

Quan điểm trên bị phủ nhận khi các nhà khoa học phát hiện ra có yến hồng, tổ yến màu vàng. Từ đó, các suy luận dần đi theo hướng do môi trường và điều kiện thiên nhiên tác động. Cụ thể, yến huyết là thành phẩm cuối cùng của quá trình lên men tự nhiên.

Đầu tiên các tổ yến huyết vẫn có màu trắng bình thường, vẫn là tổ của chim yến, qua thời gian kết hợp với các yếu tố tự nhiên, khí hậu trong hang động, vách đá (có thể trong nhà yến được thiết kế) sẽ được hình thành.

Các yếu tố nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng ảnh hưởng tích cực đến quá trình lên men hữu cơ và tốt cho sức khỏe khi sử dụng nên yến huyết trở thành vua của các loại tổ yến, có thành phần dưỡng chất, công dụng tốt hơn, khả năng chăm sóc sức khỏe cũng như cải thiện các hệ cơ quan cao hơn. Ngoài ra, các nghiên cứu cũng cho thấy khả năng hấp thụ của cơ thể được tối ưu khi sử dụng yến huyết.

Tổ yến huyết nhà được hình thành như thế nào?

Theo ông Trương Xuân Tiến – Chủ một doanh nghiệp phân phối yến tại TP HCM, ông đã mày mò và nghiên cứu nhiều tài liệu nước ngoài thông qua các trang tin và ông cho rằng, màu đỏ của tổ yến nhà một phần chân hoặc toàn tổ là do có sự phản ứng hóa học của khí Amoniac ( NH3) có trong phân yến lâu ngày tại những hang động, thành tường.

Ta có thể thực hiện phương trình hóa học như sau:

• Phương trình hóa học 1: 2 NH3 + 3 O2 —> 2 HNO2 + 2 H2O—> có chất xúc tác là vi khuẩn nitrosomonas.
• Phương trình hóa học 2: 2 HNO2 + O2 —> 2 HNO3 —> Có chất xúc tác là vi khuẩn notrospira.

Ở cả hai phản ứng trong các phương trình, đều có điều kiện xảy ra là trong không khí có oxy nên thời gian phản ứng của phương trình 1 sẽ xảy ra nhanh hơn so với thời gian phản ứng 2. Do đó, dù vô tình hay hữu ý, các nhà nuôi yến sẽ tạo môi trường tổ yến có sự ô nhiễm NH3 từ phân chim bằng cách hạn chế thường xuyên vệ sinh nơi chim yến thường làm tổ.

Nếu nhà làm bằng cách này thì tổ yến thường có màu đỏ từ dưới chân và lan dần lên trên toàn tổ. Thông thường, yến huyết sẽ được thu hoạch trong thời gian khoảng từ 3-4 tháng với màu đỏ một phần chân hoặc toàn tổ.

Yến huyết giả nhuộm màu tràn lan trên thị trường

Yến sào đặc biệt là loại yến huyết được ưa chuộng sử dụng do có thành phần công dụng tốt. Cũng chính nhu cầu sử dụng cao nên sản phẩm bị làm giả tràn lan. Phương pháp biến yến trắng thành yến huyết rất đơn giản. Với sản phẩm yến huyết, giá cho 100gr rất đắt đỏ, khoảng từ 20-25 triệu đồng.

Tại một số nước trên thế giới trong đó có Việt Nam xuất hiện tình trạng làm giả yến huyết. cơ quan chức năng Chiết Giang (Trung Quốc) đã phát hiện lượng nitrit vượt ngưỡng cho phép, có thể gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng trên một số sản phẩm yến huyết nhập khẩu từ Malaysia.

Chủ tịch Liên đoàn các doanh nghiệp khai thác tổ yến tại Perak Malaysia cho rằng một số cơ sở chăn nuôi yến ở nước này đã cố tình thêm hóa chất nitrite để tạo ra nhiều huyết yến, nhằm bán được nhiều hơn để kiếm lời vì mặt hàng này luôn rất hút khách. Một số đại lý cũng thừa nhận hầu như tất cả tổ yến huyết trên thị trường là yến sào bình thường đã được nhuộm đỏ.

Bằng kinh nghiệm dân gian có thể nhận biết được yến huyết giả bằng cách ngâm tổ yến vào trong nước sôi, nếu đó là rau câu hay mủ trôm, yến sẽ bị nở và bể, nhão ra. Có một số cách để kiếm lời từ yến nhưng vẫn bán với giá rẻ mạt chính là “ cho thêm đường vào”.

Với tỉ lệ khoảng 40-60 ( 40% yến, 60% đường) sẽ “ tránh được” sự kiểm tra của cơ quan chức năng cũng như khi ngâm tổ yến vào nước sôi cũng không ảnh hưởng gì bởi yến rất hút nước, khi bỏ tổ yến vào nước đường cho hút đến khi tỉ lệ đạt được như mong muốn thì cho ra thị trường bán.

Cách làm này vẫn đảm bảo được là yến huyết nguyên chất nhưng khi cho đường vào quá nhiều sẽ làm mất hoàn toàn dưỡng chất trong yến, thậm chí, phản ứng còn tạo nên một loại axit có hại cho sức khỏe cũng như cơ thể con người. Theo TS. Trần Thị Minh Hạnh, Phó Giám đốc trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM, yến dùng chất tẩy sẽ làm tổn thương niêm mạc dạ dày cũng như ảnh hưởng xấu đến các cơ quan chức năng khác.

Tại Việt Nam, sản phẩm yến huyết làm giả chủ yếu được phân phối tại các chợ, bán nhỏ lẻ, trao tay và không hề có nhãn mác. Vì thế người tiêu dùng có nhu cầu cần chú ý lựa chọn sản phẩm tại các thương hiệu uy tín, đơn vị phân phối có vị thế trên thị trường. Ngoài ra, trước khi mua cần tham khảo nguồn gốc, xuất xứ, giấy tờ chứng nhận của Bộ Y tế.